ฟันคุด คือ ฟันกรามซี่สุด ท้ายในช่องปาก เป็นฟันที่มัก จะขึ้นลำดับหลัง สุด และอยู่ตำแหน่งในสุด ของขากรรไกร ซี่งปกติ แล้วฟันคุดมัก ขึ้น ในช่วงอายุ 18-25 ปี และเป็นฟันที่มักมีปัญหาว่ามีพื้น ที่ไม่พอขึ้น หรือมีฟันซี่อื่นมาขวางทิศทางการขึ้น ของฟันไว้ บางซี่อาจจะมีโผล่ขึ้น มาได้เป็นบางส่วน หรือถูก ฝังอยู่ในกระดูกขากรรไกรทั้งซี่ ทำให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมา

1. เพื่อป้องกันฟันผุ ในบริเวณซอกฟันกรามซี่ข้างเคียงที่อยู่ ติดกันที่ทำความสะอาดได้ยาก มีโอกาสที่เศษอาหารจะ ติดค้างสะสมจนเกิดฟันผุได้

2. เพื่อป้องกันการอักเสบของเหงือก จากการทำความสะอาดไม่ทั่วถึง มีเศษอาหารสะสม เป็นเเหล่งสะสมของเชื้อแบคทีเรีย ส่งผลให้เกิดอาการปวดบวม จนถึงเป็นหนอง ถ้าไม่รีบรักษา การอัก เสบยังลุกลามไปได้ยังบริเวณลำคอ อักเสบบวมจนปิดกั้นทางเดินหายใจส่วนบนได้ เป็นอันตรายถึงชีวิต

3. เพื่อป้องกันอาการปวดฟัน ฟันยื่นและฟันเก รวมทั้งกระดูกรอบรากฟัน หรือรากฟันข้างเคียงถูกทำลายเนื่องจาก แรงดันตัวของฟันคุดที่พยายามดันขึ้นมา

4. เพื่อป้องกันการเกิดถุงน้ำ หรือเนื้องอกจากการขยายตัวของเนื้อเยื่อรอบฟันคุดจนเป็นถุงน้ำผลร้ายที่ตามมา คือ ถุงน้ำ จะทำลายฟันซี่ข้างเคียงและกระดูกบริเวณรอบ ๆ

5. ใช้ร่วมในการเตรียมการจัดฟัน การถอนฟันกรามซี่ที่สามออก ช่วยให้การเคลื่อนฟันซี่อื่นๆ ง่ายขึ้น

การผ่าฟันคุด และการถอนฟัน ไม่สามารถลดขนาดกราม “ไม่สามารถปรับโครงหน้า ไม่สามารถทำให้หน้าเรียว” การผ่าฟันคุด ไม่ใช่การผ่าตัด กระดูกขากรรไกร จึงไม่สามารถปรับเปลี่ยนขนาดกรามได้นะคะ